Tychnowy to wieś położona w sąsiedztwie miasta Kwidzyna, po jego północnej stronie. Historia Tychnów sięga I poł. XIII wieku. W 1236 roku mistrz krajowy zakonu krzyżackiego w Prusach, Herman Balk, nadał pochodzącemu z Saksonii Dytrychowi von Diepenau gród Mały Kwidzyn (późniejsze Podzamcze) wraz z przylegającymi doń 300 łanami flamandzkimi. W skład tego nadania wszedł między innymi obszar późniejszej wsi Tychnowy. W trzy lata później Dytrych otrzymała dalsze 22 łany, leżące przy drodze z Kwidzyna do Dzierzgonia. Dobra jego rozciągały się szerokim pasem od Starego Nogatu aż po Mikołajki. Dytrych jako siedzibę obrał gród w Małym Kwidzynie, który od jego ojczystej miejscowości nazwał Diepenau, czyli Tiefenau (stąd polska forma Tychnowy). Tę samą nazwę otrzymała pobliska wieś. Po pierwszym powstaniu pruskim większość dóbr tychnowskich odziedziczył syn Dytrycha – Velard, który odsprzedał je następnie namiestnikowi dominium biskupstwa pomezańskiego, Dytrychowi Stango.

           W 1288 roku Dytrych Stango (II) uzyskał od Krzyżaków potwierdzenie na posiadanie dóbr tychnowskich, stając się wówczas jednym z największych posiadaczy ziemskich w państwie krzyżackim. Siedzibę swoją zlokalizował w Stążkach (Stangenbergu).

           Dytrych Stango lokował w swoich dobrach wiele wsi na prawie niemieckim, w tym także Tychnowy. W roku 1299 sołtysem tychnowskim był Jan z Gołot pochodzący z ziemi chełmińskiej podobnie ja jak wielu innych ówczesnych mieszkańców tej miejscowości. W tymże roku plebanem Tychnów był Marcin, co dowodzi wcześniejszego założenia parafii. Kościół murowany wystawiono tu w początkach XIV wieku lub nieco wcześniej. Po śmierci Dytrycha Stango (wkrótce po 1313 roku) jego dobra zostały podzielone między różnych spadkobierców. Dobra tychnowskie dostały się w ręce Polaka z Pomorza Gdańskiego, Chocimira z Tuchomia, krewnego znanej rodziny Święców, zapewne wnuka po kądzieli Dytrycha. Następnymi właścicielami włości, także w wyniku dziedziczenia po kądzieli, byli: Jachand (Jarant) z Plemiąt oraz jego synowie Chocimir i Mikołaj (w latach 1362 – 1363).

          W 1385 roku dobra tychnowskie były już podzielone między kilka rodzin. Same Tychnowy były w rękach Piotra Vanscha (Wąż) i Mikołaja Voscha. Później dobra ulegały dalszym podziałom. W roku 1451 ich właścicielami byli, oprócz członka Związku Pruskiego Marcina z Tychnów także posiadacze Czerwonego Dworu oraz Tomasz z Zalewic, w 1460 roku zaś również Jan z Białego Dworu.

         Na mocy pokoju toruńskiego w 1466 roku dobra tychnowskie pozostały w obrębie Prus Królewskich, w województwie malborskim.

          Od roku 1528 do 1777 roku dobra tychnowskie były w rękach szlachty polskiej. W wiekach XV i XVII obejmowały one między innymi: Tychnowy, Jerzewo, Bystrzec, Dubiel, Czerwony Dwór i Biały Dwór. W 1581 roku we wsi Tychnowy było 40 łanów. W XVII wieku miejscowość ponownie stała się centrum dóbr tychnowskich (w XVI wieku był nim okresowo Bystrzec). Jeden z właścicieli wsi Kretkowski miał ambicję lokowania tutaj miasta, na co uzyskał nawet przywilej od króla Augusta II w 1724 roku. Wprawdzie głównie z powodu śmierci właściciela do założenia miasta nie doszło, ale wieś nadal przeżywała okres rozkwitu gospodarczego. Ujemnie na rozwój ekonomiczny musiała wpłynąć wojna siedmioletnia, ponieważ w 1766 roku było tu tylko siedemnastu gburów na 21 łanach. We wsi istniała nadal parafia. Od czasu sekularyzacji, pomimo wprowadzenia wyznania luterańskiego jako urzędowego, był tu kościół katolicki, nawet po sprzedaży dóbr Kamerze. Oczynszowanie chłopów przez Kretkowskiego zapewne przyspieszyło nadanie im ziemi w dziedziczne użytkowanie w 1788 roku.

          W roku 1885 na około 842 ha mieszkały 642 osoby, w 1910 roku wieś liczyła 635 osób, w tym aż 375 Polaków. Nic więc dziwnego, że Tychnowy były jednym z najsilniejszych ośrodków polskości na ziemi kwidzyńskiej. Jej ludność uparcie walczyła o utrzymanie języka polskiego w domu, szkole i w kościele. Szczególne zasługi na tym polu położył ksiądz Piotr Baranowski (1805 – 1901), który był proboszczem parafii Tychnowy – Straszewo przez 64 lata. Uczył on dzieci, mimo zakazu władz, religii w języku polskim, a przy okazji – także pisania i czytania po polsku. Wygłaszał również polskie kazania w Prabutach. W Tychnowach założył bibliotekę i czytelnię polską, utworzył szpital dla ubogich, starych i chorych ludzi oraz powołał do życia towarzystwo wstrzemięźliwości. Działalność księdza Baranowskiego nie mogła ujść uwadze władz pruskich. Był więc wielokrotnie szykanowany i karany. Dla sprawy obrony polskości zasłużył się również inny proboszcz tychnowski – ksiądz Eryk Gross (1862 – 1935).

         W roku 1912 założono w Tychnowach Bank Ludowy, zrzeszający 62 rolników. Polski bank nie wytrzymał jednak inflacji i w 1925 roku został rozwiązany.

          Przewodniczącym komisji plebiscytowej, w 1920 roku, był Polak – Aleksander Liszewski. Za przynależnością do Polski głosowało w Tychnowach 286 osób. Do najaktywniejszych działaczy polskich w okresie międzywojennym zaliczali się między innymi Aleksander i Franciszek Liszewscy, Marcin Głodny, Marta Omieczyńska i Konrad Redmer. W 1939 roku wieś liczyła 761 mieszkańców i 195 gospodarstw domowych.

          Po wyzwoleniu powstała w Tychnowach gmina wiejska. Pierwszym powojennym sekretarzem zarządu gminnego był Walerian Kunat, a wójtem Aleksander Krajewski, następnie Antoni Górka. Funkcje przewodniczących Prezydium Gromadziej Rady Narodowej pełnili kolejno ( od 1954 roku): Jan Jackiewicz, Marian Buliński, Jan Kupis i Janina Dobosz. W styczniu 1973 roku gromadę Tychnowy włączono do gminy Kwidzyn.

         W roku szkolnym 1960/1961 miejscowa szkoła podstawowa liczyła pięciu nauczycieli i 157 uczniów. Wyróżniającym się pedagogiem była Maria Kotlarz, kierowniczka szkoły w latach 1950 1975. W 1966 roku otwarto w Tychnowach izbę pamięci narodowej.

          W roku 1970 we wsi mieszkały 564 osoby. Oprócz szkoły działały także wiejska świetlica, biblioteka publiczna i LZS.

 

Kalendarium wydarzeń historycznych Tychnowa

1236r. - pierwsze zapiski dotyczące Tychnowa

1250r. - prusowie palą zamek krzyżacki w Tychnowach

1288r. - Dytrych Stango (II) uzyskuje od Krzyżaków potwierdzenie na posiadanie dóbr tychnowskich

1299r. - sołtysem Tychnowa zostaje Jan z Gołot, pochodzący z ziemi chełmińskiej, podobnie jak pleban kościelny Marcin

1314r. - właścicielem dóbr tychnowskich zostaje Chocimir z Tuchomia

1362-1363 - w wyniku dziedziczenia po kądzieli, nowymi właścicielami Tychnowa zostają: Jachand (Jarant) z Plemiąt oraz jego synowie Cocimir i Mikołaj

1385r. - Tychnowy w rękach Piotra Vanscha i Mikołaja Vochsa

1451r. - dobra tychnowskie w rękach Marciana z Tychnów, Tomasza z Zalewicz oraz właścicieli Nowego Dworu

1466r. - na mocy pokoju toruńskiego dobra tychnowskie w pozostają w granicach Prusach Królewskich, w województwie malborskim 1528-1777r. - Tychnowy wraz z okolicznymi wsiami w rękach szlachty polskiej

1629r. - przez Brokowo maszerują oddziały polskie pod dowództwem Konicpolskiego zdążające do Trzciana, gdzie dochodzi do słynnej bitwy i pogromu wojsk szwedzkich

1709r. - oczynszowanie chłopów tychnowskich

1724r. - właściciel Tychnowa Kretkowski otrzymuje od króla Augusta II przywilej lokacji miasta w Tychnowach. Z powodu śmierci właściciela do założenia miasta nie doszło

1853r. - wybudowano kamienno-ceglaną kapliczkę z rzeźbą św. Rocha (stoi do dziś)

1885r. - Tychnowy na 842 hektarach zamieszkują 642 osoby

1910r. - Tychnowy zamieszkuje 635 osób, w tym aż 375 Polaków

1920r. - założono Bank Ludowy w Tychnowach, zrzeszający 62 rolników

1925r. - w wyniku wysokiej inflancji zamknięto Bank Ludowy w Tychnowach

1936r. - wieś uroczyście obchodziła 700 – lecie istnienia

1939r. - Tychnowy liczą 761 mieszkańców i 195 gospodarstw domowych

04.09.1945r. - uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego w Szkole Podstawowej w Tychnowach, pod kierownictwem Z. Gieraszimowicza

1950r. - kierowniczką Szkoły Podstawowej w Tychnowach zostaje p. Maria Kotlarz (do 1975 roku)

1966r. - uroczyste otwarcie Izby Pamięci w Szkole Podstawowej w Tychnowach

1969r. - pierwsza powojenna rozbudowa Szkoły Podstawowej w Tychnowa

1971r. - otwarcie sklepiku szkolnego "Sezamik" na terenie Szkoły Podstawowej w Tychnowach

01.01.1973r. - włączenie gromady Tychnowy do gminy Kwidzyn

1990r. - uroczyste wmurowania aktu erekcyjnego pod budowę "nowej części" Szkoły Podstawowej w Tychnowach

1992r. – likwidacja Spółdzielni Kółek Rolniczych w Tychnowach

1993r. - oddanie do użytku sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej w Tychnowach

1994r. - oddanie do użytku "nowej części" Szkoły Podstawowej w Tychnowach

Zabytki

• Kościół p.w. św. Jerzego i Opatrzności Bożej z XIV wieku. Orientowany, salowy, na rzucie prostokąta, ceglany na podmurówce kamiennej, z prezbiterium zamkniętym ścianą prostą, oskarpowany w narożnikach. Za sprawą kasztelana gdańskiego i wojewody pomorskiego Stanisława Konarskiego wnętrze kościoła przebudowano około 1600 roku i założono sklepienie z żebrem przewodnim. U nasady sklepienia wsporniki kamienne przedstawiające kartusze herbowe polskich rodów. Wieża i kruchta pochodzą z 1869 roku. Szczyt wschodni schodkowy ze sterczynami i blendami. Ołtarz główny z XVIII wieku, boczne z 1840 i 1853 roku. Ambona, dwa konfesjonały i chór muzyczny z XVIII wieku, chrzcielnica granitowa z XV wieku.

• Przydrożna kapliczka z 1853 roku, najstarsza w powiecie kwidzyńskim. Murowana z kamienia granitowego i cegły z rzeźbą św. Rocha z laską w ręku.

• Budynki mieszkalne i gospodarcze z XIX i XX wieku.